کارشناسی سینما - تدوین فیلم

کد رشته : 23384

تعریف و هدف :

با تدوین می توان روایتی را به صورت مداوم و سیال بیان کرد . تدوین زمان و مکان را فشرده می کند. عناصر متفاوت و پراکنده را مورد تاکید قرار می دهد و در کنار هم می گذارد و آنها را چنان مرتب می کند که الگوهای معنایی خاصی ایجاد کنند. تدوین در ضمن ، به نوعی واکنش تماشاگران را شکل می دهد. برای مثال ارائه یک رشته نماهای کوتاه که به سرعت به یکدیگر برش می خورند، می تواند حس هیجان، حادثه و انتظار را در تماشاگر ایجاد کند، در حالی که نماهای طولانی آرامش بخش هستند،  بر عنصر دراماتیک صحنه تاکید دارند و تماشاگر را با شخصیت ها فیلم بیشتر درگیر می کنند. شیوه تلفیق صدا و تصویر هم، تاثیر بسیار مهمی بر تماشاگر دارد. برای مثال قابل شنیدن بودن یا نبودن گفت و گوها، ارائه موسیقی در لحظه ای خاص از فیلم، بالا و پایین شدن حجم صداها، به گوش رسیدن صدای محیط و همه و همه معنای خاصی می آفرینند و احساسات تماشاگر را به سمتی هدایت می کنند.

دوره کارشناسی حرفه ای تدوین فیلم به دوره ای اطلاق می شود که در آن دانشجویان به صورت تخصصی تر با رشته تدوین آشنا شده به نحوی که از آن بتوانند در حرفه خود استفاده کنند. حال می توانیم بگوییم که تدوین گر کیست ؟ کسی که مسئول سر هم کردن فیلم به صورت نهایی آن، با توجه به آنچه در بالا گفته شد، است. تدوین گر که گاه به او برشکار هم گفته می شود، معمولا در شکست یا موفقیت فیلم نقشی اساسی به عهده دارد. تدوین گر است که با گزینش، شکل دهی و مرتب کردن نماها و با مرتب کردن و در هم آمیختن صداها و همگاه کردن آن با تصویر، در تکوین، ضرباهنگ، شکل و صورت فیلم و در تاکید و تاثیر نماهای مختلف، اثر بارزی برجا می گذارد. استقلال و سهم خاص تدوین گر در تدوین، بسته به میزان کنترلی که فیلم ساز بر محصول نهایی اعمال می کند متفاوت است. امروزه فیلم سازان سعی می کنند روابط نزدیکی با تدوین گر داشته باشند. برخی از فیلم سازان از قبل، طرح تدوین فیلمشان را می ریزند و در مرحله فیلم برداری، تا حد زیادی کار تدوین را خودشان انجام می دهند، به این معنی که برای مثال در هر نما، نوع نما را کاملا مشخص می کنند و نماهای مختلف با زوایا و فاصله های مختلف دوربین از سوژه نمی گیرند که لازم باشد از بین آنها نمایی را انتخاب کرد و... به این ترتیب فیلم سازان تعداد انتخاب ها را کاهش می دهند، تا شکل نهایی فیلم همان باشد که خودشان در ذهن دارند. معمولا تدوین از همان مرحله فیلم برداری آغاز می شود به این ترتیب که تدوین گر فیلم هایی را که هر روز گرفته می شود (راش ها) در اختیار می گیرد و با مشورت کارگردان آن تکه فیلم ها راسر هم می کند. وقتی فیلم برداری به پایان رسید تدوین گر فیلمی در دست دارد که به صورت خام دستانه و خالی از ظرافت تنها روند رویدادهای فیلم را تعقیب می کند . تدوین گر کار تدوین را با این فیلم آغاز می کند او با نظر کارگردان بهترین برداشت ها را انتخاب می کند و الگوی صدای فیلم را با تصویر همگاه می کند . این نسخه از فیلم که اولین نسخه تدوین شده فیلم، برای رسیدن به شکل نهایی آن است، اصطلاحا راف کات (Rough cut) نامیده می شود . البته این نسخه را نسخه تدوین شده فیلم ساز هم می نامند ، چون کم و بیش حاوی دیدگاه فیلم ساز از فیلم است و هنوز چندان مورد مداخله کس دیگری قرار نگرفته است . تدوین گر بعد از مشورت با فیلم ساز، نسخه تدوین اولیه را اصلاح و ویرایش می کند، جلوه های اپتیک برای انتقال نماهارا به آن اضافه می کند(برای مثال محو تدریجی، هم گذاریو ... ، جلوه های ویژه را نیز به فیلم می افزاید و در نهایت نسخه نهایی را که در آن نماها طول آنها و ترتیب قرار گیریشان به دقت مشخص شده و صدا نیز به خوبی با تصویر همگاه شده است را ارائه می دهد .لازم به ذکر است که تدوین گر بر کار مسئول مخلوط کردن صداها نظارت می کند. صدای فیلم شامل گفت و گوها، موسیقی طبیعی، جلوه های صوتی و موسیقی متن است . پس از آماده شدن نسخه نهایی فیلم، آن را به لابراتوار می فرستند تا در بخش ظهور و چاپ فیلم ، نسخه اکران فیلم چاپ و آماده شود. لازم به ذکر است که در این مرحله امکان ایجاد تغییر، توسط کارگردان یا تدوین گر وجود دارد. به ویژه بعد از نمایش خصوصی فیلم و با توجه به واکنش تماشاگران می توان، تغییراتی در آن ایجاد کرد. امروزه با پیشرفت هایی که در عرصه تکنولوژی ویدئو و کامپیوتر رخ داده ، کار تدوین گر انعطاف، سرعت، دقت و سهولت بیشتری یافته است.

ضرورت و اهمیت :

این هنر به دلیل جاذبه فراوانی که بین اقشار مختلف دارد و به خاطر امکانات طراحی و تصویری زیاد در پرداختن به موضوعات متنوع توانسته است به صورتی فراگیر و در سطحی وسیع مطرح شود. اما مانند هر زمینه هنری دیگر آماج اهداف سود جویانه نیز قرار گرفته و به انحراف کشیده شده است. با توجه به استقبال زیاد کودکان به عنوان مخاطبین اصلی و نیاز به سهولت در فهم مسائل آموزشی، علمی، لازم است به این رشته هنری نافذ و موثر توجه بیشتری شود و از آنجا که ایران اسلامی در جهان از موقعیت خاصی برخوردار است، طرح مسائل آموزشی/علمی/فرهنگی اهمیت خاصی دارد. با توجه به ظرفیت و قابلیت این هنر در ارائه مسائل فوق الذکر، پرداختن صحیح و اصولی به آنها می تواند علاوه بر ایفای نقش مهم در تحقیق اهداف فوق، موجب ممانعت از هجوم بی رویه فیلم های متعدد و مخرب انیمیشن (تصویر متحرک) در شکلهای گوناگون آن نیز باشد .

قابلیت ها و مهارت های مشترک فارغ التحصیلان :

الف- تجزیه وتحلیل رخدادها و ارائه راه حل بهینه

ب- برنامه ریزی انجام کار و هدایت کار گروهی

پ- مدیریت و آموزش افراد تحت سرپرستی و انتقال اطلاعات فنی

ت- بهبود و مستندسازی فرایندهای انجام کار و ارائه گزارش نتایج فعالیت ها

ث- کارآفرینی، خلق و راه اندازی عرصه های جدید کسب وکار

ج- برقراری ارتباط موثردر محیط کار

چ – برنامه ریزی  به منظور رعایت الزامات بهداشت، ایمنی و محیط زیست(HSE)

ح- برنامه ریزی به منظور رعایت اخلاق حرفه ای

خ- تصمیم سازی تصمیم گیری بخردانه

د- تفکرنقادانه و اقتضایی

ذ- خلاقیت و نوآوری

قابلیت ها و توانمندی های حرفه ای فارغ التحصیلان :

- تدوین انواع آنالوگ ودیجیتال

- کار با دستگاه های مدرن وبرنامه های نرم افزاری به روز رشته تدوین

- قابلیت کار حرفه ای در استودیو تدوین

- قابلیت نقد و بررسی و فیلم منتقد و کارشناسی

مشاغل قابل احراز :

- تدوین فیلم های مستند

- تدوین فیلم های آموزشی

- تدوین و صداگذاری فیلم

- تدوین موسیقی و صدا

- انیمیشن - داستانی – تدوینگر تصویر صدا- تدوینگر تلویزیون-تدوینگر برنامه های زنده

طول و ساختار دوره :

دوره کارشناسی حرفه ای مبتنی بر نظام واحدی و متشکل از مجموعه ای از دروس نظری و مهارتی است و با توجه به قابلیت ها و مهارت های مشترک و حرفه ای به 2 بخش آموزش در مرکز مجری و آموزش در محیط کار تقسیم می شود.

مجموع واحدهای هر دوره بین 65 تا 70 و مجموع ساعات آن 1700 تا 2000 ساعت می باشد که در طول حداقل 2 و حداکثر 3 سال قابل اجرا است.

دروس پیشنهادی ترم اول :

1-کاربینی

2-سبکهای سینمایی

3-نقد و تحلیل فیلم

4-آشنایی با اصول اقناع و تبلیغ

5-اصول تدوین

6-سینمای مستند ایران

7-مکاتب و نظریه های فیلم مستند

8-موسیقی نواحی در تدوین فیلم

9-درس عمومی

دروس پیشنهادی ترم دوم :

1-تدوین فیلم مستند بلند

2-انیمیشن

3-روایت فتح و تدوین اشراقی

4-درس مهارت مشترک

5-دو درس عمومی

6-کارورزی1

دروس پیشنهادی ترم سوم :

1-تحلیل ساختار برنامه وسریال تلویزیونی

2-تروکاژ

3-لابراتوار فیلم

4-ساخت آنونس و تیتراژ فیلم

5-تحلیل باند صدای فیلم

6-تحلیل تدوینی فیلم داستانی

7-مهارت مشترک

8-درس عمومی

9-تربیت بدنی

دروس پیشنهادی ترم چهارم :

1-کارگاه تدوین فیلم خبری-آرشیوی-وله

2-کارگاه تدوین فیلم تبلیغاتی

3-کارگاه تدوین فیلم داستانی بلند

4-کارگاه تدوین موسیقی وصدا

5-کارگاه جلوه های ویژه

6-مهارت مشترک

7-درس عمومی

8-کارورزی2