دوره کاردانی حرفه ای امور کتابداری و اطلاع رسانی
مقدمه:
کتابخانه،بخش جداشدنی دنیای علم و فن آوری امروز است.در جوامع پیشرفته در هر موسسه ای اعم از پژوهشی،آموزشی یا خدماتی و تولیدی،مرکزی به نام مرکز اطلاع رسانی و یا کتابخانه وجود دارد که تامین کننده نیازهای اطلاعاتی و پژوهشی دست اندرکاران امور آن موسسه می باشد.در مقیاس وسیعتر به منظور گسترش فرهنگ ملی و توسعه فرهنگ عمومی و پاسخگویی به نیازمندیهای مطالعاتی جمعیت جوان و فعال جامعه،کتابخانه های عمومی و مراکز اطلاع رسانی قرار دارند.که به منظور ارائه خدمات برای رفع نیازهای مطالعاتی،پژوهشی و پر کردن اوقات فراغت افراد مختلف جامعه به فعالیت مشغولند.با توجه به رشد جمعیت و گسترش نیازهای مطالعاتی و اطلاع رسانی،ارائه خدمات موثر و متنوعی در کتابداری و اطلاع رسانی جامعه ما ضروری به نظر می رسد.
به منظور رفع نیازهای فرهنگی،ترویج فرهنگ مطالعه،ارتقاء فرهنگ عمومی و توسعه دانش و علوم در جامعه با تقویت کتابخانه ها و فعال تر ساختن سیستم های اطلاع رسانی می توان تحول عظیمی را در عرصه فرهنگی کشور به وجود آورد.این امر مستلزم وجود نیروی انسانی متخصص و کارآمدی است که بتواند بادرک شرایط موجود و وضعیت فرهنگی کشور و شناخت نیازهای جوانان و افراد مختلف جامعه به کسب دانش و ایجاد انگیزه مطالعه در آنان کمک نماید.کتابداران متخصص با استفاده از نظامهای اطلاع رسانی و دسترس پذیری منابع یادگیری،می توانند با فراهم آوردن سازماندهی و اشاعه اطلاعات به عموم مردم در بهره گیری از خدمات بسیار موثر باشند.لذا تربیت کتابداران کاردان و متخصص بر عهده نظام آموزش عالی کشور به ویژه مراکزی که به امور آموزشهای علمی-کاربردی توجه دارند می باشد.
تعریف و هدف:
دوره کاردانی حرفه ای "امور کتابداری و اطلاع رسانی" به دوره آموزشی اطلاق می شود که دانشجو با کسب مجموعه ای از دانش و مهارت ها در زمینه کتابداری و اطلاع رسانی بتواند به طریق علمی و فنی کار فراهم آوری،سازماندهی،حفظ و نگهداری،اشاعه منظم دانش و اطلاعات را در کتابخانه های عمومی کوچک(مانند کتابخانه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان،کتابخانه های مساجد،کتابخانه های روستائی و ....)،کتابخانه های آموزشگاهی و سایر انواع کتابخانه ها و انجام دهد و در کتابخانه های بزرگ عمومی،دانشگاهی و تخصصی به عنوان کمک کتابدار به کتابدار متخصص یاری رساند.
ضرورت و اهمیت:
با توجه به توسعه فرهنگی و ایجاد کتابخانه ها و مراکز فرهنگی در سطح کشور و صرف بودجه هفتگی از اعتبارات فرهنگی به کتابخانه های عمومی،بهره گیری بهینه از خدمات کتابخانه ای به شیوه پیشرفته هنوز با مشکلاتی روبرو است.بسیاری از کتابخانه ها هنوز به شیوه غیرفعال اداره می شوند و مدیران و کارشناسان آنها از دانش لازم در خصوص کتابداری و اطلاع رسانی به ویژه کتابداری در عصر جدید برخوردار نیستند.
لذا کتابخانه ها باید به گسترش فرهنگ مطالعه با بهره گیری از نیروهای کارآمد و متخصص اهتمام ورزند در رسیدن به این امر مهم چگونگی ارائه خدمات در مراکز اطلاع رسانی و منابع یادگیری و کتابخانه ها یک موضوع اساسی است که علاوه بر سرمایه مادی به نیروی انسانی آگاه نیاز دارد تا متناسب با نیازهای فرهنگی جامعه و روشهای پیشرفته کتابداری،علوم اطلاع رسانی،امور مربوط به کتابخانه ها و منابع اطلاع رسانی را به شکل مطلوبی ارائه کنند.
قابلیت ها و توانمندهای مشترک فارغ التحصیلان:
الف-گزارش نویسی و مستند سازی
ب-ارائه گزارش نتایج کار و جریان فعالیت ها (Presentation)
پ-انجام کار گروهی
ت-طبقه بندی و پردازش اطلاعات
ث-بهره گیری از رایانه
ج-برقراری ارتباط موثر در محیط کار
چ-سازماندهی و اداره کردن افراد تحت سرپرستی و آموزش آنها
ح-خودآموزی و یادگیری مستمر در راستای بالندگی شغلی
خ-ایجاد کسب و کراهای کوچک و کارآفرینی
د-رعایت اخلاق حرفه ای و تنظیم رفتار سازمانی
ذ-اجرای الزامات بهداشت،ایمنی و محیط زیست(HSE)
ر-تفکر نقادانه و اقتضایی
ز-خلاقیت و نوآوری
قابلیتها و توانمندی های حرفه ای فارغ التحصیلان:
-همکاری در انتخاب مجموعه منابع و مواد کتابخانه ای عمومی و آموزشگاهی و ....
-کمک به شازماندهی مواد و منابع اطلاعاتی در انواع کتابخانه ها
-سرپرستی کتابخانه های کوچک عمومی در شهرها،روستاها و آموزشگاهها
-ارائه خدمات اطلاعاتی به مراجعه کنندگان در انواع کتابخانه ها
-همکاری در ارائه خدمات فنی کتابخانه ای
مشاغل قابل احراز:
-کمک کارشناس و جین
-کمک کارشناس نشریات ادواری
-کمک کارشناس میز امانت
-کمک کارشناس بخش دیداری و شنیداری
-کمک کارشناس فهرست نویسی
-کمک کارشناس بخش آماده سازی کتاب
-متصدی ورود اطلاعات
-کمک کارشناس انتشار تازه های کتابخانه
-کمک کارشناس خدمات جانبی کتابخانه
-کمک کارشناس بخش کودکان و نوجونان
-کمک کارشناس بخش خواندنیهای ساده
-کمک کارشناس بخش معلولین و جانبازان
-برگه آرا
-قفسه چین
-کمک کارشناس بخش اطلاع رسانی
-سرپرست کتابخانه های عمومی کوچک
ترم اول :
کاربینی
تاریخ تحویل کتابخانه ها(سنتی تا دیجیتال)
ارتباط شناسی
رایانه و کاربرد آن در کتابخانه ها
مبانی نظری اسلام-درس عمومی
اخلاق و تربیت اسلامی-درس عمومی
زبان خارجی-زبان عمومی
شیوه های مطالعه و یادگیری
روابط عمومی در کتابخانه
آشنایی با چاپ و نشر
ترم دوم :
رسانه و خدمات برای کودکان و نوجوانان
رسانه و خدمات برای بزرگسالان نو سواد
مجموعه سازی منابع:انتخاب
مجموعه سازی منابع:تهیه و سفارش
فارسی-دروس عمومی
زبان تخصصی
منابع اطلاعاتی و رسانه ها
تربیت بدنی
دروس عمومی
کارورزی1
ترم سوم :
خدمات مرجع الکترونیک (فارسی و عربی)
خدمات مرجع الکترونیک (لاتین)
آشنایی با نرم افزارهای کتابخانه
مدیریت در کتابخانه و نظامهای اطلاعاتی آن
کارورزی1
2درس مهارت مشترک
نسخه های خطی
ترم چهارم :
سازمان دهی و پردازش اطلاعات:فهرست نویسی و آماده سازی
سازمان دهی و پردازش اطلاعات:رده بندی دیویی
گزارش نویسی فنی و تحلیل اطلاعات
خدمات ویژه کتابخانه
دو درس مهارت مشترک
کارورزی2